Khi bạn đi xét nghiệm miễn dịch, bạn sẽ được phát hiện sớm các bệnh nguy hiểm như viêm nhiễm, ung thư,… để bác sĩ đưa ra phác đồ điều trị hợp lý chuẩn xác nhất.
Xét nghiệm miễn dịch là gì?
Có rất nhiều xét nghiệm miễn dịch được thực hiện với nhiều mục đích khác nhau và chẩn đoán nhiều bệnh khác nhau, ví dụ như để xác định tình trạng dị ứng, tầm soát ung thư tiêu hóa hay thử thai.
Những vật thể lạ hay mầm bệnh trong cơ thể thường được phát hiện bởi công nghệ miễn dịch. Nhờ đó các bác sĩ có thể tìm thấy virus, hormone và hemoglobin, một thành phần cấu tạo của máu. Xét nghiệm miễn dịch là dựa vào hệ thống miễn dịch của cơ thể.
Sau khi cơ thể bị nhiễm các mầm bệnh hay vật chất lạ gọi chung là kháng nguyên, hệ thống miễn dịch sẽ hình thành nên kháng thể. Các kháng thể này là một loại protein có thể kết hợp với kháng nguyên đặc biệt, giống như chìa khóa và ổ khóa.
Các kháng thể này sẽ vô hiệu hóa các kháng nguyên và thu hút nhiều tế bào miễn dịch đến để tiêu diệt các mầm bệnh đó. Xét nghiệm miễn dịch được sử dụng trong phòng thí nghiệm sẽ dùng một kháng thể tổng hợp phù hợp với kháng nguyên hay hợp chất mà bạn cần tìm. Ví dụ như bạn cần tìm một chất hay mầm bệnh nào đó trong máu, phân, nước tiểu thì phản ứng xảy ra giữa kháng nguyên và kháng thể tổng hợp sẽ cho bạn biết kết quả.
Các xét nghiệm miễn dịch thường gặp
Xét nghiệm miễn dịch được áp dụng khá rộng rãi trong nhiều lĩnh vực y khoa, dưới đây là một số xét nghiệm bạn hay gặp:
• Tầm soát ung thư tiêu hóa: Xét nghiệm này sẽ tìm hemoglobin, một sắc tố trong máu ở trong phân. Khi có máu trong phân, bạn có thể bị các tổn thương như polyp, trĩ hay thậm chí là ung thư.
• Dị ứng: Phát hiện các kháng thể của cơ thể chống lại các dị ứng nguyên như phấn hoa hay thực phẩm.
• Phát hiện các mầm bệnh: Khi bạn bị nghi ngờ viêm amidan do nhiễm trùng, sốt tinh hồng nhiệt, xét nghiệm miễn dịch nhằm phát hiện vi khuẩn Streptococcus sẽ được bác sĩ đề nghị. Xét nghiệm miễn dịch còn được dùng để phát hiện các loại virur như viêm gan B, C, HIV hay HPV. Phụ nữ có thai còn được xét nghiệm máu để phát hiện liệu họ có nhiễm ký sinh trùng là toxoplasma hay không.
• Chẩn đoán nhồi máu cơ tim và thuyên tắc mạch: Một số protein đặc hiệu sẽ tăng sau khi người bệnh bị nhồi máu cơ tim hay thuyên tắc mạch và xét nghiễm miễn dịch được dùng để phát hiện các loại protein đó.
• Xét nghiệm nước tiểu: Bác sĩ sẽ cho bạn xét nghiệm nước tiểu có thể phát hiện nhanh đường, máu, protein hay tế bào viêm trong nước tiểu, đây là báo hiệu của các bệnh hay gặp như đái tháo đường, nhiễm trùng đường tiểu và suy thận.
• Thử thai: Phụ nữ có thể thử thai nhanh bằng que thử, cơ chế là xét nghiệm miễn dịch phát hiện hormone thai kỳ beta-hCG trong nước tiểu.
• Thử nhanh các loại thuốc: Xét nghiệm miễn dịch còn được sử dụng để phát hiện một số loại thuốc gây ảo giác như cần sa, thuốc lắc và cocain. Những loại thuốc gây tác động đến hệ thần kinh cũng có thể được phát hiện như thuốc ngủ, ma túy tổng hợp và morphine.
• Xác định nhóm máu của bạn: Khi truyền máu thì nhóm máu của người cho và người nhận phải giống nhau. Xét nghiệm miễn dịch có thể phát hiện nhóm máu trước khi bạn có thể cho hay nhận máu.
Ngoài ra, xét nghiệm miễn dịch có thể được dùng để chẩn đoán tình trạng suy giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải, phân biệt các dạng bệnh viêm đa khớp dạng thấp, hay theo dõi diễn tiến nhiều bệnh, ví dụ như để theo dõi khối u tiền liệt tuyến bằng nồng độ chất PSA, prostate specific antigen trong máu. Kháng thể tổng hợp còn giúp phát hiện doping, các độc chất hay an toàn vệ sinh thực phẩm.
Những lưu ý khi xét nghiệm miễn dịch
- Thông báo cho bác sĩ của bạn về bất kỳ loại thuốc nào (bao gồm tất cả các thuốc kê đơn, không kê đơn, thuốc từ thảo dược, thực phẩm chức năng) mà bạn đang sử dụng. Và tốt hơn nên thông báo cả về thời gian bạn sử dụng thuốc, đặc biệt là các thuốc chống đông máu, thuốc chống động kinh,…để đảm bảo chúng không làm sai lệch kết quả chẩn đoán bệnh của bạn.
- Một số hành vi gần của bạn có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm, chẳng hạn như tập thể dục gần đây hoặc quá mức, không uống đủ chất lỏng (mất nước), ăn quá nhiều hoặc hoạt động tình dục gần đây. Một số xét nghiệm miễn dịch nhất định sẽ đòi hỏi bạn tránh các hoạt động này.
